Trường hợp nào phải được đưa đi cai nghiện bắt buộc?

Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến với chúng tôi. Đối với vấn đề của bạn, Luật sư Phạm Văn Sơn – Đoàn Luật sư TP.HCM tư vấn như sau:

Luật sư Phạm Văn Sơn – Đoàn Luật sư TP.HCM

Theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017) thì hành vi sử dụng trái phép chất ma túy không còn bị coi là tội phạm, người sử dụng trái phép chất ma túy sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự mà chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính mà thôi.

Căn cứ Điều 21 Nghị định 167/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình, thì hành vi sử dụng trái phép chất ma túy sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 01 triệu đồng.

Đối với người sử dụng ma túy, Luật phòng, chống ma túy 2000 (sửa đổi bổ sung 2008) quy định việc đưa họ vào cơ sở cai nghiện bắt buộc trong thời hạn từ 1 - 2 năm.

Theo quy định tại Điều 96 của Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 thì đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn mà vẫn còn nghiện hoặc chưa bị áp dụng biện pháp này nhưng không có nơi cư trú ổn định. Theo quy định tại Điều 90 của Luật Xử lý vi phạm hành chính thì người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên có nơi cư trú ổn định là một trong các đối tượng áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.

Như vậy, Phạm vi áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc là cá nhân từ đủ 18 tuổi trở lên, đã được giáo dục tại địa phương mà vẫn còn nghiện hoặc chưa bị áp dụng biện pháp này nhưng không có nơi cư trú ổn định.

Đối với người nghiện ma túy có nơi cư trú ổn định tại xã, phường, thị trấn nơi xảy ra vi phạm, khi phát hiện, công an xã nơi xảy ra vi phạm phối hợp cơ quan y tế xét nghiệm tìm chất ma túy trong cơ thể. Trường hợp kết quả dương tính với chất ma túy thì, tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính về hành vi sử dụng ma túy trái phép của người đó. Đồng thời, phối hợp công an cấp Quận/huyện đưa ngay người vi phạm vào cơ sở để xác định tình trạng nghiện ma túy.

Đối với người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định; người nghiện ma túy chưa xác định được nơi cư trú, khi phát hiện người có hành vi sử dụng ma túy trái phép có kết quả xét nghiệm dương tính với chất ma túy nhưng, chưa xác định được nơi cư trú, Công an xã/phường nơi xảy ra vi phạm lập biên bản vi phạm hành chính về hành vi sử dụng ma túy trái phép của người đó. Đồng thời, phối hợp Công an huyện đưa người vi phạm vào cơ sở để quản lý trong thời gian thu thập tài liệu, lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Việc đưa người vi phạm vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là một biện pháp xử lý hành chính áp dụng đối với người có hành vi vi phạm quy định tại Điều 96 của Luật Xử lý vi phạm hành chính là để chữa bệnh, lao động, học văn hóa, học nghề dưới sự quản lý của cơ sở cai nghiện bắt buộc (Theo Điều 95 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012).

Cụ thể, theo Điều 3 Nghị định 221/2013/NĐ-CP sửa đổi tại Nghị định 136/2016/NĐ-CP quy định chế độ áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, có 3 trường hợp sẽ phải áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc gồm:

1. Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, có nơi cư trú ổn định, trong thời hạn 02 năm kể từ ngày chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy hoặc trong thời hạn 01 năm kể từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy mà vẫn còn nghiện.

Có thể hiểu, người từ đủ 18 tuổi trở lên, có nơi cư trú ổn định sau khi bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn trong một thời gian nhất định mà không có hiệu quả thì mới bị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

2. Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, có nơi cư trú ổn định, bị chấm dứt thi hành quyết định giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy.

3. Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, không có nơi cư trú ổn định.”

Theo khoản 2, điều 95 Luật xử phạt vi phạm hành chính 2012 thì thời hạn áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc từ 12 tháng đến 24 tháng.

Tuy nhiên không phải mọi đối tượng đều bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Điều 96, khoản 2 Luật xử phạt vi phạm hành chính 2012 quy định không áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với các trường hợp sau đây:

1. Người không có năng lực trách nhiệm hành chính;

2. Người đang mang thai có chứng nhận của bệnh viện;

3. Phụ nữ hoặc người duy nhất đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi được Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú xác nhận.

Như vậy, một người bị lập Biên bản về hành vi vi phạm hành chính khi dương tính với chất ma túy trong cơ thể thì cũng phải được xử lý đúng quy định của pháp luật. Người nhà không nên quá lo lắng về trường hợp này. Nếu con em mình bị nghiện ma túy thực sự thì việc đưa vào Cơ sở cai nghiện bắt buộc để được chữa bệnh, lao động, học tập cũng là một biện pháp tốt để cai nghiện rất tốt.

Trường hợp này, con của bạn đã hơn hai mươi tuổi, có nơi cư trú ổn định thì sẽ bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn đối với đối tượng nghiện ma túy chứ không bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

“Cuộc chiến chống Ma túy là một cuộc chiến toàn cầu, không có tính khoan nhượng”. Chúng ta cần biết bảo vệ tốt cho chúng ta và con em chúng ta theo những phương pháp phù hợp với hoàn cảnh của gia đình mình nhé.

Nếu cần biết chi tiết câu trả lời, bạn vui lòng liên hệ trực tiếp với Luật sư của chúng tôi để được giải đáp.

Trân trọng!

TRUNG TÂM TƯ VẤN PHÁP LUẬT TẠI TP.HCM