Bài 1: Vài nét về chợ đầu mối nông sản Thủ Đức

Chợ đầu mối nông sản Thủ Đức, có địa chỉ tại 141, Quốc lộ 1A, phường Tam Bình, quận Thủ Đức (nay là TP Thủ Đức), do Công ty TNHH quản lí và kinh doanh chợ nông sản Thủ Đức gọi tắt là THUDUC AGROMARKET Co.Ltd đơn vị thành viên của Tập đoàn Thuduc Hause quản lí, sử dụng, khai thác. Chợ là công trình tiêu biểu được thực hiện theo chủ trương của thành phố nhằm di dời các chợ nhỏ lẻ trong nội thành ra vùng ven.

Theo đồ án quy hoạch tỉ lệ 1/2000 được duyệt năm 2003 và điều chỉnh vào năm 2020 thì chợ có diện tích 203.676m2; với tổng vốn đầu tư 182,4 tỉ đồng, do Thuduc Hause làm chủ đầu tư. Theo đó, ngân sách thành phố là 41,8 tỉ, ứng trước của khách hàng (tiểu thương) 46 tỉ đồng, vay ngân hàng theo chương trình kích cầu 80 tỉ, vốn tự có của Thuduc Hause hơn 14 tỉ đồng.Chợ bao gồm các khu nhà lồng A, B, C và nhiều công trình phụ trợ như nhà kho; khu quản lí, khu điều hành, khu sơ chế, trạm nước ngầm, trạm xử lí nước thải… Theo báo cáo thường niên năm 2018, chợ có 1.424 lô, sạp; trong đó, nhà lồng chợ A có 1.006 lô, sạp; nhà lồng chợ B có 296 lô, sạp; nhà lồng chợ C có 92 lô, sạp. Thuduc House bắt đầu đưa khu nhà lồng chợ A vào hoạt động từ ngày 23/10/2003; khu nhà lồng chợ B vào hoạt động từ tháng 7/2006; khu nhà lồng chợ C vào hoạt động từ tháng 4/2010. Năm 2012, Ban quản lý chợ Đầu mối nông sản Thủ Đức đã chia bãi đậu container số 1 thành 30 ô vựa, có diện tích (20 m x 3,3 m) 66m2 cho thuê, với giá khởi điểm 13 triệu đồng/ô/tháng, tương đương 200.000 đồng/m2, được quy định tại Nghị quyết số 73/NQ-HĐND ngày 1/1/2006 của HĐND TP Hồ Chí Minh. Ban quản lí chợ còn tận dụng bãi đậu container 1 khu vực ra vào cổng chính hình thành thêm 4 ô và phía phải chợ A, thêm 20 ô, nâng tổng số lên 54 ô cho thuê mỗi ô giá 13 triệu đồng/tháng như 30 ô trước. Ngoài ra Ban quản lý chợ còn bãi trống phía chợ B phân thành 30 kios cho thuê giá 12,5 triệu đồng/kios/tháng. Đó là chưa kể 274 điểm xung quanh chợ A và 416 điểm trước mặt chợ B có diện tích (1,5 m x 2m) 3m2 mỗi điểm, được cho thuê với giá mỗi điểm từ 2 đến 3 triệu đồng/tháng.

Chợ đầu mối nông sản Thủ Đức nằm ngay cửa ngõ phía Đông thành phố đi các tỉnh miền Đông, miền Trung, và Tây Nguyên; có các trục giao thông chính của thành phố là Quốc lộ 1A và tuyến đường sắt Bắc -Nam. Có thể nói, đây là nơi tập trung quan trọng của các loại nông sản từ các tỉnh về chuẩn bị cho việc phân phối vào các chợ nhỏ lẻ trong thành phố. Đến nay toàn bộ lô, sạp trong chợ đã được thuê hết, với thời hạn 50 năm và đi vào hoạt động tương đối ổn định và hiệu quả. Các ô vựa, kios, điểm bán hàng đăng kí thuê hàng năm. Lượng hàng hóa nhập về chợ là rất lớn. Trung bình mỗi ngày từ 2.500 đến 3.500 tấn, ngày lễ, tết có lúc lên đến 7.000 tấn. Ngoài ra, chợ đã tạo được hàng ngàn việc làm cho người dân. Hằng ngày, trái cây từ nhiều nơi được chuyên chở bằng xe tải, xe containe, xe đông lạnh về đây, đội quân bốc xếp có cả một công ty xuống hàng, đưa tiếp lên ô tô tải nhẹ, chuyển đi các chợ nhỏ trong thành phố hoặc được đóng thùng xốp gửi đến các tỉnh, thành để tiêu thụ. Chợ hoạt động về đêm, từ 19 giờ hôm trước đến 10 giờ hôm sau.

Chợ đầu mối nông sản Thủ Đức mùa nào thức nấy, các mặt hàng trái cây phong phú, đa dạng, sẵn sàng cung cấp sỉ, lẻ cho các chợ, cửa hàng buôn bán hoa quả khắp nơi. Ngoài các loại trái cây, cũng dễ dàng tìm thấy các mặt hàng rau củ, với số lượng lớn. Hàng hóa ở đây rẻ hơn nhiều so với giá ở các chợ bán lẻ. Bên cạnh đó, tại chợ cũng có rất nhiều loại trái cây được nhập khẩu từ Mỹ, Oxtraylia, Thái Lan, Hàn Quốc, Niuzylan, Malaysia, nhất là Trung Quốc… Chợ đầu mối nông sản Thủ Đức lâu nay đã trở thành một trung tâm giao thương các loại nông sản hàng đầu của TP Hồ Chí Minh, nằm trong hệ thống kênh phân phối kết nối với nhiều tỉnh thành khắp cả nước.

Ngày 22/5/2018, THUDUC AGROMARKETCo.Ltd được chuyển đổi thành Công ty CP Quản lí và Kinh doanh chợ nông sản Thủ Đức theo giấy chứng nhận Đăng kí Doanh nghiệp Công ty cổ phần số 0302840598 của Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Hồ Chí Minh. Tổ chức hoạt động của chợ theo mô hình doanh nghiệp; hoạt động kinh doanh, theo Luật Doanh nghiệp. Các khoản thu từ hoạt động ở chợ bao gồm: Thu tiền thuê sử dụng địa điểm kinh doanh, cung cấp dịch vụ hàng hóa, dịch vụ bốc xếp, kho bãi, dịch vụ bảo vệ theo Hợp đồng và các dịch vụ khác, các loại phí và lệ phí thu theo giá quy định của HĐND Thành phố. Từ ngày ra đời năm 2003, THUDUC AGROMARKET Co.Ltd đã gặt hái được một số thành quả đáng ghi nhận. Năm 2013, đạt Tốp 100, giải Sao vàng đất Việt và Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; năm 2015, 2018 đạt Tốp 200 giải Sao vàng đất Việt. Nhân sự kiện kỉ niệm 15 năm ngày thành lập (23/10/2003 - 23/10/2018), THUDUC AGROMARKET Co.Ltd và cá nhân ông Nguyễn Văn Huây, Thành viên Hội đồng Quản trị, Giám đốc Công ty đã vinh dự được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba. Chiều 22/10/2020, tại Hà Nội, Vietnam Report và Báo điện tử VietNamNet tổ chức vinh danh 500 doanh nghiệp có lợi nhuận tốt nhất Việt Nam thì chợ Đầu mối nông sản Thủ Đức được ghi danh là một trong 500 doanh nghiệp đó.

Bên cạnh kết quả đạt được về việc quản lí, kinh doanh, THUDUC AGROMARKETCo.Ltd còn đạt được một số thành tựu trong việc chăm lo đời sống cho người lao động, nộp ngân sách Nhà nước, giữ gìn an ninh trật tự, làm từ thiện xã hội… Theo báo cáo thường niên của THUDUC AGROMARKETCo.Ltd thì lương công nhân bình quân năm 2018 là 13.676.000 đồng/người/tháng; năm 2019 là 14.131.000 đồng/người/tháng. Năm 2018, Công ty nộp ngân sách Nhà nước là 29.431 triệu đồng và năm 2019 là 30.662 triệu đồng. Công tác an ninh trật tự và vệ sinh môi trường ở chợ được đảm bảo khá tốt. Người dân xung quanh chợ tỏ ra hài lòng về cả hai lĩnh vực thường rất nhạy cảm và khó khăn ở những khu chợ với số lượng người đông, hàng hóa lớn, lại hoạt động hoàn toàn về đêm như THUDUC AGROMARKET Co.Ltd.

Tuy nhiên, một thực trạng rất đáng lo ngại mà không phải ai cũng thấy. Đó là các dấu hiệu về việc chưa tuân thủ các quy định về trình tự thủ tục pháp lí trong quản lí, sử dụng khai thác đất đai; cổ phần hóa chợ; nhất là nhập khẩu hàng hóa không đúng quy định, dẫn đến một số hệ lụy như: nẩy sinh lợi ích nhóm, không minh bạch về thuế, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và nhiều tiềm ẩn khác. Với những băn khoăn và lo ngại về những vấn đề nói trên, chúng tôi đã tìm hiểu để cảnh báo và rộng đường dư luận. Còn nữa